• Haqqımızda
  • Əlaqə
  • Gündəm
  • Sİyasət
  • İqtİsadİyyat
  • Sosİal
  • Cəmİyyət
  • Hadİsə
  • Bölgə
  • Dünya
  • İdman
  • Dİgər
    • Mədənİyyət
    • Tədbirlər
    • Şou-biznes
    • Yazarlar
    • Maraqlı
    • Vİdeo
backend
25.03.23 21:01
gundem / medeniyyet

Ermənilər Şuşa qalasının “İrəvan” qapısını qəsdən dağıdıblar - FOTO







MƏHƏBBƏT ALLAHVERDİYEV azturktv.az

Ağa Məhəmməd şah Qaçarın, çar Rusiyasının və ermənilərin çoxsaylı hücumuna sinə gərməsi ilə dillər əzbəri olan Şuşanın qala divarlarının böyük bir hissəsi işğal dövründə tamamilə dağıdılıb.

AZƏRTAC xəbər verir ki, tarixin bir çox amansız savaşlarının şahidi olan üç girişli bu qalanın təkcə “Gəncə” qapısı günümüzədək salamat qalıb.

Qədim və əzəmətli Şuşa qalasının tarixən 3 istiqamətdən giriş qapısı olub. Bunlar “Gəncə”, “Ağoğlan” və indiyədək nişanəsi qalan “İrəvan” qapısıdır. Müxtəlif dövrlərdə - 1905-ci, 1920-ci və 1992-ci illərdə erməni silahlı birləşmələri Şuşaya hücumları zamanı, şəhərlə bərabər qapıları da dağıdıblar.

O dövrdə “İrəvan” qapısının xüsusi əhəmiyyəti vardı. Belə ki, İrəvan xanlığından, Qərbi Azərbaycandan mötəbər qonaqlar və yüklər bu qapıdan keçərək Şuşaya daxil olurdu.

Tarix üzrə fəlsəfə doktoru Fariz Xəlilli bildirir ki, “İrəvan” qapısı Şuşa qalasının əsas qapısından biri olmaqla, qalanın Qərb tərəfində yerləşir: “Pənahəli xanın dövründə inşa edilmiş qala qapısı XVIII əsrdən etibarən “İrəvan” qapısı və ya “Xəlfəli” qapısı adlandırılırdı. Buradan uzanan yol, Şuşa şəhərini Xəlfəli kəndi və İrəvan şəhəri ilə birləşdirirdi. Abidənin içəri hissəsində dörd istiqamətə keçidi olan tunelin qalıqları da diqqət çəkir. Divarların yaxınlığında müəyyən ölçülərdə hücrələrə və ya onların izlərinə də rast gəlmək olur. Qeyd edim ki, “İrəvan” qapısı tarixi Azərbaycan torpağı olan İrəvan şəhəri ilə Şuşa şəhərini əlaqəndirən əsas qapı idi. Bəzi yazılı mənbələrdə görüntüləri, planları təqdim olunsa da, hazırda həmin qapı dağılmış vəziyyətdədir. Düşmən bu tarixi abidəmizi qəsdən dağıdıb”.

Fariz Xəlillinin sözlərinə görə, “İrəvan” qapısı da Şuşa qalasının digər iki qapısı kimi əzəmətli və memarlıq üslubuna görə fərqlənib. Amma “Gəncə” qapısından fərqli olaraq, “İrəvan” qapısı oxvari tağa malik iki tərəfdən simmetrik yerləşdirilmiş iki yaruslu döyüş qüllələri ilə möhkəmləndirilibmiş. Qalanın hər 3 qapısının xüsusi rolu və əhəmiyyətli olub.
Şuşa qalasının “Gəncə” qapısından çıxan yol şəhəri Gəncə ilə əlaqələndirib. Şuşa qalasının Şimal qapısı hesab edilən “Gəncə” qapısı qala divarlarının ortasında – “Ağoğlan” və “İrəvan” qapılarının arasında yerləşir. Şuşa qalasının digər qapıları ilə müqayisədə “Gəncə” qapısı müasir dövrümüzə daha yaxşı vəziyyətdə çatıb.

Qalanın Şərq və ya “Ağoğlan” qapısının adı da şəhərin tarixindən bəhs edən sənədlərdə və bədii yaradıcılıq nümunələrində tez-tez çəkilir. 1848-ci ildə Rusiya imperiyası dövründə şəhərin Şərqində inşa edilən həbsxananın bir hissəsi qalaya birləşdirilmişdi. Bundan sonra “Ağoğlan” qapısının yeri dəyişdirilmiş və həbsxanaya giriş kimi istifadə edilməyə başlanmışdı.

Xatırladaq ki, Qarabağ xanı Pənahəli xanın göstərişi ilə tikilən Şuşa qalası 17-18-ci əsrlər feodal dövrünün memarlıq üslubuna aid nadir abidələrdəndir. İnşa olunduğu zaman uzunluğu 3,7 kilometr, hündürlüyü 8, eni 2,2 metr olan qala divarının hər 50 metrdən bir hissəsində müdafiə bürcü tikilib.

Oxşar Xəbərlər

XƏBƏR LENTİ

22:09 Türkiyə və Rusiya XİN başçıları ikitərəfli məsələləri müzakirə ediblər
22:07 Almaniya Ukrayna SQ-yə 1 milyard avrodan çox ianə ayırıb
22:03 Tramp Koreya və Yaponiyanın bütün mallarına 25 % rüsum tətbiq edib
21:57 “Lankaran Open” festivalının açılış mərasimi keçirilib
21:53 Fərid Qayıbov Dünya Şaquli Qaçış Assosiasiyasının prezidenti ilə görüşüb
21:49 AFFA ilə Pakistan Futbol Federasiyası arasında əməkdaşlığa dair fikir mübadiləsi aparılıb
21:44 Qala Dövlət Tarix-Etnoqrafiya Qoruğunda genişmiqyaslı iməcilik keçirilib
21:37 Direktor və direktor müavinlərinin işə qəbulu üzrə müsabiqənin yekun nəticələri açıqlanıb
21:33 Türkiyənin vilayətlərindən Azərbaycana bəzi heyvanların gətirilməsinə məhdudiyyət qoyulub
21:29 Abşeronda yaşayış binasında partlayış olub, xəsarət alanlar var
21:17 Rövşən Rüstəmov: "Bu ilin sonuna qədər Çindən Azərbaycana 400-dən çox blok-qatarın qəbulu gözlənilir"
21:14 Bakı aeroportunun enerji idarəçiliyi beynəlxalq tələblərə tam uyğun qiymətləndirilib
21:10 Azərbaycanla Çin arasında cinayət işləri üzrə qarşılıqlı hüquqi yardım müqaviləsi təsdiqlənib
21:07 Azərbaycan və Türkiyə arasında məhkəmə sahəsində əməkdaşlıq müzakirə olunub
21:03 Bahar Muradova: Uşaq hüquqlarına dair yeni fəaliyyət planı gələcək nəslin sağlam inkişafına töhfə verəcək
22:12 TƏBİB-in İcraçı direktoru vətəndaş qəbulu keçirib
21:58 Azərbaycan və Pakistan qarşılıqlı sərmayələri fəal təşviq edəcəklər
21:52 Özbəkistanlı nazir: Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri nəqliyyat əlaqələrinin inkişafı baxımından vacibdir
21:42 Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Azərbaycana səfəri başa çatıb
21:38 Pakistanın Baş naziri Məhəmməd Şahbaz Şərifin Azərbaycana səfəri başa çatıb
21:33 İran Prezidenti Məsud Pezeşkianın Azərbaycana səfəri başa çatıb
21:27 Tacikistan Prezidenti Emoməli Rəhmonun Azərbaycana səfəri başa çatıb
21:23 Şuşada İlham Əliyevin adından İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 17-ci Zirvə görüşünün iştirakçılarının şərəfinə rəsmi nahar verilib
21:18 İlham Əliyev Məsud Pezeşkianı Şuşa şəhəri ilə tanış edib
21:15 Ərdoğan: Türkiyə bundan sonra da Azərbaycanın yanında olacaq
Bütün xəbərlər

Video

ƏN ÇOX OXUNANLAR

  • Günlük
  • Həftəlik
  • Aylıq
backend
Türkiyə və Rusiya XİN başçıları ikitərəfli məsələləri müzakirə ediblər
7.07.25 22:09
Almaniya Ukrayna SQ-yə 1 milyard avrodan çox ianə ayırıb
7.07.25 22:07
Tramp Koreya və Yaponiyanın bütün mallarına 25 % rüsum tətbiq edib
7.07.25 22:03
“Lankaran Open” festivalının açılış mərasimi keçirilib
7.07.25 21:57
Fərid Qayıbov Dünya Şaquli Qaçış Assosiasiyasının prezidenti ilə görüşüb
7.07.25 21:53
AFFA ilə Pakistan Futbol Federasiyası arasında əməkdaşlığa dair fikir mübadiləsi aparılıb
7.07.25 21:49
backend
Türkiyə və Rusiya XİN başçıları ikitərəfli məsələləri müzakirə ediblər
7.07.25 22:09
Almaniya Ukrayna SQ-yə 1 milyard avrodan çox ianə ayırıb
7.07.25 22:07
Tramp Koreya və Yaponiyanın bütün mallarına 25 % rüsum tətbiq edib
7.07.25 22:03
“Lankaran Open” festivalının açılış mərasimi keçirilib
7.07.25 21:57
Fərid Qayıbov Dünya Şaquli Qaçış Assosiasiyasının prezidenti ilə görüşüb
7.07.25 21:53
AFFA ilə Pakistan Futbol Federasiyası arasında əməkdaşlığa dair fikir mübadiləsi aparılıb
7.07.25 21:49
backend
Türkiyə və Rusiya XİN başçıları ikitərəfli məsələləri müzakirə ediblər
7.07.25 22:09
Almaniya Ukrayna SQ-yə 1 milyard avrodan çox ianə ayırıb
7.07.25 22:07
Tramp Koreya və Yaponiyanın bütün mallarına 25 % rüsum tətbiq edib
7.07.25 22:03
“Lankaran Open” festivalının açılış mərasimi keçirilib
7.07.25 21:57
Fərid Qayıbov Dünya Şaquli Qaçış Assosiasiyasının prezidenti ilə görüşüb
7.07.25 21:53
AFFA ilə Pakistan Futbol Federasiyası arasında əməkdaşlığa dair fikir mübadiləsi aparılıb
7.07.25 21:49

Maraqlı

backend
15.10.24 21:11
Şah İsmayıl Xətainin 516 yaşlı fərmanının təqdimatı keçirilib
backend
31.08.24 22:38
“Ford” nasazlıq səbəbindən ABŞ-də 90 mindən çox avtomobili geri çağıracaq
backend
17.06.24 22:21
Qurbanlıq öküz qaçıb qəbiristanlığa girdi: 2 nəfər yaralanıb
backend
20.04.24 21:02
Xınalığa dolu düşüb - FAKTİKİ HAVA
backend
26.03.24 22:07
Bu gün dünyanın ən uzunömürlü sakini Şirəli Müslümovun doğum günüdür
backend
21.04.22 21:39
Paraşütü açılmayan zabit təyyarədən asılı qaldı
backend
8.04.22 21:58
Maşın sürəndə həyəcanlanan xanımı üçün KREATİV ÇIXIŞ YOLU-FOTO
backend
3.04.22 21:14
İnternetdə yardım istəyən kişiyə böyrəyini verdi
backend
24.03.22 19:45
İNANILMAZ: Ərəb şeyxi üçün elə bir "Hummer" hazırlandı ki... - FOTO
backend
17.03.22 21:06
Kosmosda oksigen istehsal etmək üçün yeni üsul tapılıb

SƏHİFƏLƏR

  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə

SAYĞAC

BİZİMLƏ ƏLAQƏ

  • Təsisçi və Baş redaktor:Məhəbbət Allahverdiyev
  • Redaktor:Vəliyeva Bəsti
  • (+99455) 271 31 26

© 2018-2023, Azturktv.az – Bütün hüquqlar qorunur.

Saytdakı materialların istifadəsi zamanı istinad edilməsi vacibdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə hiperlink vasitəsi ilə istinad mütləqdir.